Skalpowanie procesora – wszystko, co musisz wiedzieć

Czym jest i jak wykonuje się skalpowanie procesora?

Żeby dobrze zrozumieć, czym jest skalpowanie procesora, należy poznać dwa inne pojęcia: IHS oraz PCB. Zapewne każdy z Was widział procesor, czy to na żywo, czy podczas składania zamówienia w sklepie internetowym. Na niewielkiej, zazwyczaj zielonej „płytce” (to jest właśnie PCB) znajduje się m.in. rdzeń procesora ukryty pod metalową pokrywką ze skrzydełkami (to właśnie IHS). Cały proces skalpowania polega na rozdzieleniu PCB oraz rdzenia procesora od IHS. To jednak dopiero początek.

Następnym i najważniejszym krokiem jest wymiana standardowej pasty, którą po zdjęciu „czapki” z CPU można zauważyć zarówno na rdzeniu, jak i IHS-ie. To jej niska jakość spowodowana cięciami kosztów produkcji, co ma pozytywne skutki także dla użytkowników, bo cena w sklepach jest niższa, powoduje, że procesor podczas największego obciążenia osiąga wysokie temperatury. Kiepska pasta ulega szybkiemu wyschnięciu, co prowadzi do jej degradacji. Obniżona jakość wykonania poskutkowała również tym, że jednostki są klejone, a nie lutowane.

Po wymianie pasty termoprzewodzącej na płynny metal należy ponownie przykleić IHS-a za pomocą specjalistycznego silikonu. Nie tylko środek jest w tym przypadku ważny, ale również miejsce, w którym należy go nałożyć. To wszystko sprawia, że chociaż cały proces może wydawać się szybki i łatwy, nie powinny do niego podchodzić niedoświadczone osoby. Procesor, a szczególnie ten pozbawiony odpromiennika ciepła jest wystawiony na ryzyko mikropęknięć i mikrorys, a nawet na odpryśnięcie kawałka rdzenia. Nieumiejętne wykonanie skalpowania może doprowadzić także do utraty gwarancji producenta.

Kiedy oskalpować procesor?

Przeciętny użytkownik peceta raczej nie zainteresuje się zabiegiem skalpowania swojego CPU. Jednostki przeznaczone do użytku domowego już z boxowym chłodzeniem nie grzeją się do poziomu, który byłby niebezpieczny. Co innego w przypadku maniaków wydajności, którzy chcą wycisnąć ze swojego sprzętu jak najwięcej. Osoby zainteresowane podkręcaniem CPU doskonale wiedzą, że największą przeszkodą w uzyskaniu najlepszych wyników jest zbyt wysoka temperatura podczas obciążenia. Jeśli ta przekroczy bezpieczną granicę, cała platforma staje się niestabilna. Da się ją obniżyć właśnie za sprawą nowej pasty.

„Czy mój procesor się przegrzewa?”

Gdy komputer samoczynnie się wyłącza, zawiesza lub zaczyna zamulać podczas grania w wymagający tytuł, jest to jedno z pierwszych pytań, jakie sobie zadajemy.

Wyniki mogą być różne. Temperatura może spaść o kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt stopni! Jest to jednak całkowita loteria. Może się okazać, że procesor poddany skalpowaniu będzie chłodniejszy o 5 stopni, ale jeśli będziecie mieć więcej szczęścia, temperatura rdzeni może obniżyć się o 20, a nawet 30 stopni. W zasadzie można tylko zyskać i nie ma niczego do stracenia (więcej o bezpieczeństwie w dalszej części artykułu). Oprócz zwiększenia możliwości overclockingu CPU poddany skalpowaniu będzie mniej awaryjny, chociaż ten element konfiguracji peceta, również bez tego zabiegu psuje się bardzo rzadko.

Zanim podejmiecie ostateczną decyzję, sprawdźcie, czy wysoka temperatura w obudowie komputera nie jest wynikiem błędnie zamontowanego chłodzenia. Na początku przyjrzyjcie się temu, czy radiator procesora jest równo zamontowany. Jego jedna strona nie może być wyżej niż druga, bo inaczej blok chłodzenia nie będzie równomiernie przylegał do IHS-a. Częstym błędem popełnianym podczas składania komputera (i to również przez pracowników sklepów) jest nieodpowiednie zamontowanie wentylatorów, co prowadzi do zaburzenia cyrkulacji powietrza wewnątrz obudowy.

Jak nie dać się oszukać?

Wspominaliśmy już o tym, że bez odpowiedniego urządzenia, pasty, silikonu i przede wszystkim umiejętności można narobić sobie więcej kłopotów niż pożytku. Należy więc zaufać osobom trzecim i udać się lub przesłać procesor kurierem do odpowiedniego fachowca. Słowem kluczowym jest tu odpowiedni. Ostatnimi czasy na Allegro i OLX-ie pojawił się wysyp ofert skalowania CPU. Niestety, większość z nich jest wystawiana przez pseudo fachowców, którzy nie mają pojęcie o skalpowaniu. O ich radosnej twórczości można posłuchać m.in. na serwisie YouTube.

Na całe szczęście istnieją również usługodawcy, którzy znają się na rzeczy. Cała trudność polega na tym, że trzeba wiedzieć, kogo należy szukać. Fachowiec, któremu możemy powierzyć naszą jednostkę, powinien mieć pozytywne opinie w Internecie. Dobrego specjalistę poznamy także po cenie. Okazję nie istnieją. Jeśli chcecie mieć poprawnie oskalpowany procesor, liczcie się z wydatkiem rzędu 150-200 złotych. W tej cenie powinny być zawarte także dokładne testy pod obciążeniem, gwarancja (nawet na rok) oraz najważniejsze, czyli odpowiedzialność fachowca, którą ten bierze na siebie w razie uszkodzenia jednostki CPU. W przypadku niepowodzenia klient otrzyma wzrost pieniędzy za procesor lub nową sztukę.

Czy warto oskalpować CPU?

Na to pytanie każdy z Was powinien odpowiedzieć sobie sam. Wiele zależy od tego, czy jesteście zainteresowani podkręcaniem swojego procesora. Jeśli nie, zbić zbyt wysoką temperaturę występującą pod obciążeniem można na inne sposoby. Uporządkujcie okablowanie w obudowie, odkurzcie jej wnętrze, sprawdźcie, czy chłodzenie procesora zostało poprawnie (równo) zamontowane i podłączone w odpowiednim miejscu, a w ostateczności zakupcie bardziej wydajny blok radiatora i wentylator.

Jeśli natomiast Wasz procesor ma odblokowany mnożnik i nie jesteście usatysfakcjonowani osiąganymi wynikami OC pomimo zastosowania wszystkich powyższych kroków, których celem jest obniżenie temperatury, skalowanie to coś dla Was.